Ukrayna’daki savaşı kızışırken, Rus Putin İran’ı ziyaret etmeye hazırlanıyor | Rusya-Ukrayna savaşı Haberleri
Tahran, İran – Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in İranlı mevkidaşı Ebrahim Raisi ile Salı günü Tahran’da bir araya gelmesi bekleniyor.
Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın da yer alacağı toplantı, Suriye’deki farklılıkları çözmeyi amaçlayan üçlü “Astana formatında” gerçekleşecek, ancak Ukrayna’da savaş devam ederken çok daha fazlası tehlikede.
Liderler ve heyetlerinin ayrıca, Ukrayna’daki savaştan İran’ın dünya güçleriyle 2015 nükleer anlaşmasına kadar uzanan konuların ele alınabileceği ikili görüşmeler yapması bekleniyor.
İşte bilmeniz gereken altı şey:
Suriye’de durum nedir?
Tahran zirvesi, bir tartışmanın bir tarafında Türkiye, diğer tarafında Rusya ve İran ile gerilimin kaynadığı bir dönemde gerçekleşiyor. 1 Haziran’da Türkiye, “terörist” Kürt silahlı grupları olarak adlandırdığı grupları hedef almak için Suriye’nin kuzeyindeki en az iki şehirde yakında yeni bir askeri operasyon başlatacağını duyurdu.
Rusya ve İran, ülkesinde 10 yıldan fazla bir süre önce başlayan iç savaş boyunca iktidarı elinde tutan Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad hükümetinin en büyük iki destekçisi.
Erdoğan, Tel Rıfat ve Münbiç kentlerini “temizleyerek” 30 km’lik (18,5 mil) bir “güvenlik bölgesi” oluşturmaktan bahsederken, Moskova ve Tahran Ankara’yı yeni saldırılardan kaçınmaya çağırdı.
Washington, Ankara’nın planlı hareketine de karşı çıkıyor.
Son zamanlarda Erdoğan, Suriye’deki Kürt savaşçılar üzerindeki konumunu güçlendirmek amacıyla NATO’daki kozunu test etti.
Haziran ayı sonlarında, İskandinav ülkeleri Kürt silahlı grupları desteklemeyi durdurmayı ve Türkiye’nin “terörist” olarak kabul ettiği düzinelerce kişiyi iade etmeyi kabul ettikten sonra, Finlandiya ve İsveç’in ittifaka katılmasına karşı muhalefetini nihayetinde bıraktı.
Ayrı bir gelişmede, Rusya bu ayın başlarında Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin Suriye’deki insanlara sınır ötesi yardım dağıtımını bir yıl uzatmaya yönelik bir kararını veto ederek altı aylık bir uzatmayı içeren bir uzlaşmaya zorladı.
Türkiye ve İran Ukrayna konusunda nerede duruyor?
Bu, Şubat ayında komşu Ukrayna’yı askerden arındırma ve Kiev’in NATO hırslarını engelleme amacıyla “özel bir operasyon” başlatan Putin için nadir görülen bir yurtdışı gezisi.
Erdoğan, Rusya-Ukrayna savaşı sırasında hassas bir denge kurdu. Batı’nın Rusya’ya uyguladığı yaptırımların kapsamına karşı çıkarken Ukrayna’ya desteğini dile getiren Türkiye, ateşkes anlaşmasına varmak amacıyla Moskova ile Kiev arasında arabuluculuk yapmaya çalıştı.
Ancak aynı zamanda savaşta kullanılan Bayraktar savaş insansız hava araçlarını Ukrayna’ya satması Rusya’yı kızdırdı. Türkiye, Rusya’nın 2014 yılında Kırım’ı ilhak etmesine de karşı çıkmıştı.
Ancak Ankara, son yıllarda Rusya ile enerji, savunma ve ticaret alanlarında yakın ilişkiler kurarken, Rus turistlere de güveniyor.
Bu arada İran, Rusya’yı Ukrayna’yı işgal ettiği için kınamayı reddetti ve çatışmanın kökeni olarak NATO’nun genişlemesini suçladı, ancak savaşa karşı çıktı ve savaşı durdurmak için diyalog çağrısında bulundu.
Ayrıca Ukrayna ve Rusya arasında birkaç kez mesaj iletmiştir.
İran, Rusya’ya insansız hava aracı satmak istiyor mu?
Putin’in ziyareti, ABD ulusal güvenlik danışmanı Jake Sullivan’ın geçen hafta İran’ın Ukrayna’daki savaşta kullanılmak üzere Rusya’ya “yüzlerce” silahlı insansız hava aracı satmak istediğini iddia etmesinin ardından geldi.
CNN, bir Rus heyetinin geçen ay İran’ın merkezindeki bir hava üssünü en az iki kez ziyaret ettiğini ve burada iki İran insansız hava aracı modelinin bir vitrinini gördüklerini bildirdi.
Kremlin konuyla ilgili yorum yapmayı reddetti, ancak Tahran, savaşın sona ermesini istediği için çatışmanın her iki tarafına da askeri olarak yardım etmeyeceğini söyleyerek suçlamayı açıkça reddetti.
Washington DC merkezli jeopolitik risk danışmanlık şirketi Gulf State Analytics’in başkanı Giorgio Cafiero, İran’ın bu kadar çok insansız hava aracı ihraç etmesinin “benzeri görülmemiş” olacağını ve ABD’nin iddiasına “sağlıklı bir şüphecilik derecesi ile bakılması” gerektiğini söyledi. ”.
Al Jazeera’ya “İran, bu kadar çok insansız hava aracını başka bir devlete ihraç etme deneyiminden yoksun, bu da birinin Sullivan’ın iddiasının geçerliliğini sorgulamasına neden olmalı” dedi.
ABD ile İran arasındaki gerilim devam ediyor mu?
İran zirvesi, ABD Başkanı Joe Biden’in İran’ın ezeli düşmanı İsrail ve rakibi Suudi Arabistan’ı ziyaret ettiği ve Tahran’ın tepkisine yol açtığı Orta Doğu turunu tamamlamasından günler sonra gerçekleşti.
Cafiero’ya göre Putin ve Erdoğan’ın İran gezisini, Ukrayna savaşının ardından artan “Doğu-Batı ayrımı” bağlamında yorumlamak önemli.
Savaş şiddetlenirken ve Rusya ekonomisi Batı yaptırımlarından zarar görürken, Moskova önlemleri desteklemeyen Batılı olmayan ülkelerle daha güçlü bağlar aradığını söyledi.
Washington’a Moskova, Tahran ve Ankara’nın ABD politikaları, pozisyonları ve gündemleri empoze edilmeden birlikte çalışma arzuları hakkında güçlü bir mesaj gönderiliyor.”
Bir de Rusya’nın üyesi olduğu 2015 İran nükleer anlaşması meselesi var. Biden’ın ziyareti sırasında ABD, İsrail ve bazı Orta Doğu liderleri, İran’ın asla nükleer silah kazanamayacağı hedeflerinin altını çizdiler.
Tahran asla bomba aramayacağını söylüyor, ancak Washington’un 2018’de tek taraflı olarak terk ettiği anlaşmayı yeniden tesis etmek için yürüttüğü dolaylı müzakereler, ABD’nin hangi yaptırımları kaldırması gerektiği konusundaki anlaşmazlıklar yüzünden aylarca durdu.
Zirvede başka neler konuşulabilir?
Üç liderin Nur-Sultan görüşmelerinin oturum aralarında önemli ikili görüşmelerde bulunması bekleniyor.
Ukrayna’dan güvenli tahıl ihracatına ek olarak, Putin ve Erdoğan enerji, ticaret ve ilişkileri geliştirmenin diğer yollarını tartışabilirler.
Bu arada İran, her iki ülke ile 20 yıllık işbirliği anlaşmaları imzalamak istiyor ve son aylarda tekliflerde bulundu.
İran ekonomisi Washington’un katı yaptırımlarından muzdarip olduğundan, İran cumhurbaşkanı etkilere karşı koymak için bölgesel bir diplomasi girişimine odaklandı.
İran ayrıca Rusya ve Türkiye ile ticareti artırmak istiyor ve yetkililer Moskova ile ulusal para birimlerini kullanmayı tartıştılar.
Belfer’deki Uluslararası Güvenlik Programı araştırma görevlisi Nicole Grajewski, “Rusya ve İran benzer ithalat ve ihracat taleplerine sahipler – her ikisi de benzer ürünleri ihraç ediyor, bu da Moskova’nın Türkiye ile İran’dan çok daha sağlam ekonomik ilişkilerinin olmasının bir nedeni” dedi. Bilim ve Uluslararası İlişkiler Merkezi.
El Cezire’ye, Rus işletmeleri kendilerini ikincil ABD yaptırımlarına maruz bırakmaya istekli olsalar bile, Moskova’nın savaşın ardından yerli üretimi artırmaya çalıştığını, bunun da bazı İran mallarını ithal etmeye daha az meyilli olacağı anlamına geleceğini söyledi.
Grajewski, Putin ve Raisi’nin bu ziyaret sırasında 20 yıllık anlaşmayı sonuçlandırma ihtimalinin düşük olduğunu, ancak bağları güçlendirmek için önceki on yıllara kıyasla daha büyük bir itici güç olduğunu söyledi.