Irak'ın 'Yasak Bölgesi' içindeki Yaşam

Irak Kürdistan dağlarında yer alan pitoresk Sergele köyü oturuyor.

Nesiller için köylüler, vahşi meyve ve baharatlar için çevredeki ormanlarda yaşayan büyüyen nar, badem ve şeftali yaptılar.

Ancak Türkiye sınırından 16 km (10 mil) bulunan Sergele, yamaçlarda noktalı Türk askeri üsleri ile giderek daha fazla çevrelenmiştir.

Biri, batı sırtının yarısında tünemiş, köyün üzerinde görünürken, doğuda diğeri yapım aşamasındadır.

Son iki yılda, Sergele'nin su kaynağını düzenleyen küçük bir baraj da dahil olmak üzere en az yedi tane inşa edildi ve onu köylülere sınırlar.

“Bu% 100 bir Kürt işgal biçimidir [Iraqi Kurdistan] Topraklar, “diyor, bazı topraklarına erişimi kaybeden 50 yaşındaki çiftçi Sherwan Sherwan Sırgeli.

“Türkler onu mahvetti.”

Sergele şimdi, yerel olarak “Yasak Bölge” olarak bilinen şeye sürüklenme tehlikesi altında, Kuzey Irak'ta Türkiye'nin savaşından etkilenen büyük bir arazi şeridi, 1984 yılında Güney Türkiye'de bir ayaklanma başlatan Kürt militan grubu PKK ile.

Yasak bölge, Türkiye ile Irak sınırının neredeyse tüm uzunluğunu kapsamaktadır ve yerlerde 40km (25 mil) derinliğindedir.

Irak Kürdistan merkezli bir insan hakları grubu olan topluluk Peacemaker Teams, yasak bölgenin içinde ve çevresinde yüzlerce sivilin drone ve hava saldırıları tarafından öldürüldüğünü söylüyor. 2020 Kürdistan parlamento raporuna göre, binlerce kişi topraklarından zorlandı ve tüm köyler çatışma tarafından boşaltıldı.

Sergele şimdi Türkiye'nin PKK ile savaşının ön cephesinde.

BBC Dünya Servis Göz Araştırmaları ekibi bölgeyi ziyaret ettiğinde, Türk uçakları, kuzey Irak'taki mağaralardan ve tünellerden uzun süre faaliyet gösteren PKK militanlarını köklendirmek için köyü çevreleyen dağları pümümledi.

Sergele çevresindeki arazilerin çoğu bombardıman yoluyla yakılmıştı.

Sherwan, “Ne kadar çok üs kurarlarsa, bizim için o kadar kötüleşiyor” diyor.

Türkiye son yıllarda yasak bölgedeki askeri varlığını hızla büyütüyor, ancak şimdiye kadar bu genişlemenin ölçeği kamuya açık değildi.

Uzmanlar tarafından değerlendirilen ve yerinde raporlama ve açık kaynak içeriği ile desteklenen uydu görüntüleri kullanılarak BBC, Türk ordusunun Kuzey Irak'taki en az 136 sabit askeri tesis kurduğunu tespit etti.

BBC'nin analizinde, geniş askeri üs ağı sayesinde Türkiye şu anda 2.000 km2'den (772 mil kare) fazla Irak arazisinin fiili kontrolüne sahip.

Uydu görüntüleri ayrıca Türk ordusunun tesislerini birbirine bağlayan en az 660km (410 mil) yol inşa ettiğini ortaya koyuyor. Bu tedarik yolları ormansızlaşmaya neden oldu ve bölgenin dağlarında kalıcı bir baskı bıraktı.

Üslerin birkaçı 1990'lara kadar uzanırken,% 89'u 2018'den beri inşa edildi, ardından Türkiye Irak Kürdistan'daki askeri varlığını önemli ölçüde genişletmeye başladı.

Türkiye hükümeti BBC'nin röportaj taleplerine cevap vermedi, ancak Ankara ve İngiltere de dahil olmak üzere bir dizi Batı ulusunun terör örgütü olarak adlandırılan PKK'yı geri itmek için askeri üslerinin gerekli olduğunu iddia etti.

Iraklı Türk sınırından sadece 4km (2,5 mil) olan ve bir kısmı yasak bölgede olan Kani Masi'nin alt bölge başkenti, Sergele'nin geleceğine bir bakış sunabilir.

Bir zamanlar Apple üretimi ile ünlü, şimdi burada birkaç sakin kalıyor.

Arazisi büyük bir Türk üssünün gölgesinde olan Çiftçi Salam Saeed, son üç yıldır bağını yetiştiremedi.

BBC'ye, “Buraya geldiğin anda, üzerinde bir drone var olacaksınız.”

“Kalırsan seni vuracaklar.”

Türk ordusu ilk olarak 1990'larda kuruldu ve o zamandan beri varlığını pekiştiriyor.

Beton patlama duvarları, saat ve iletişim kuleleri ve zırhlı personel taşıyıcılarının içeri girmesi için alan içeren ana askeri üssü, Sergele çevresindeki daha küçük karakollardan çok daha gelişmiş.

Salam, diğer bazı yerliler gibi, Türkiye'nin nihayetinde bölgeyi kendi başına talep etmek istediğine inanıyor.

“Tek istedikleri bu alanları terk etmemizdir.”

Kani Masi yakınında BBC, Türk güçlerinin Irak'ın uluslararası sınırlarını korumaktan sorumlu olan Irak sınır muhafızlarını nasıl etkili bir şekilde geri ittiğini gördü.

Birkaç yerde, sınır muhafızları, Türk birliklerinin tam karşısında, sınıra kadar çıkamayan ve potansiyel olarak bir çatışmayı riske atamayan Irak topraklarında iyi bir pozisyonlardı.

“Gördüğünüz görevler Türk görevleridir,” diyor General Farhad Mahmud, Irak bölgesinde yaklaşık 10km (6 mil) bir vadiye işaret ediyor.

Ancak “gönderi sayısını bilmek için sınıra ulaşamayız” diye ekliyor.

Türkiye'nin Irak Kürdistan'daki askeri genişlemesi – bir drone gücü ve büyüyen savunma bütçesi olarak yükselişten kaynaklanıyor – bölgedeki daha geniş bir müdahaleciliğe doğru daha geniş bir dış politika kaymasının bir parçası olarak görülüyor.

Irak'taki operasyonlarına benzer şekilde Türkiye, PKK ile müttefik Suriyeli silahlı grupları içermek için Suriye sınırı boyunca bir tampon bölge kurmaya çalıştı.

Halka açık olarak, Irak hükümeti Türkiye'nin ülkedeki askeri varlığını kınadı. Ancak kapalı kapıların arkasında Ankara'nın bazı taleplerini karşılamıştır.

2024'te iki taraf, PKK ile birlikte savaşmak için bir muhtıra imzaladı.

Ancak BBC tarafından elde edilen belge, Irak'taki Türk birliklerine herhangi bir sınırlama yapmadı.

Irak, ticaret, yatırım ve su güvenliği için Türkiye'ye bağlı, kırılmış iç politikası hükümetin güçlü bir tutum alma yeteneğini daha da zayıflattı.

Irak ulusal hükümeti BBC yorum taleplerine cevap vermedi.

Bu arada, Irak Kürdistan'ın yarı özerk bölgesinin yöneticileri, Ankara ile karşılıklı çıkarlara dayanan yakın bir ilişkiye sahipler ve Türkiye'nin askeri eylemi nedeniyle sivil zararı sık sık küçümsediler.

PKK'nın bir kemer düşmanı olan Kürdistan Demokrat Partisi (KDP), Kürdistan Bölge Hükümeti'ne (KRG) egemendir ve Irak Anayasası'nın bölgeye yarı otonom statüsünü verdiği 2005 yılından bu yana resmi olarak sorumludur.

KDP'nin Türkiye ile yakın bağları, bölgenin ekonomik başarısına katkıda bulundu ve hem bölgesel siyasi rakiplerine hem de Bağdat'taki Irak hükümetine karşı konumunu güçlendirdi.

KDP Politbüro'nun kıdemli bir üyesi olan Hoshyar Zebari, Türkiye'nin Irak Kürdistan'daki varlığı için PKK'yı suçlamaya çalıştı.

“Onlar [the Turkish military] halkımıza zarar vermiyorlar, “dedi BBC.

“Onları gözaltına almıyorlar. Onlara işlerine müdahale etmiyorlar. Odaklandıkları, tek hedefleri PKK.”

Çatışma, PKK'nın uzun süredir hapsedilen lideri Abdulla Ocalan'ın Şubat ayında savaşçılarının silah bırakmasını ve dağılmasını çağırmasına rağmen, bitiş belirtisi göstermiyor.

Türkiye, Irak Kürdistan'daki hedefleri kabuklamaya devam ederken, PKK geçen ay bir Türk dronunu düşürme sorumluluğunu üstlendi.

Ve Türkiye'deki şiddet olayları 2016'dan beri azalmış olsa da, STK kriz grubunun bir çetelesine göre, Irak'tılar, sınır bölgesinde yaşayan siviller artan ölüm ve yerinden olma riskiyle karşı karşıya kaldı.

Öldürülenlerden biri, Ağustos 2023'te kuzeni Hashem Shaker ile dağlara bir gezi sırasında bir hava grevinin vurduğu 24 yaşındaki Alan Ismail'di.

Türk ordusu o gün grev yapmayı reddetti, ancak BBC tarafından görülen bir polis raporu olayı bir Türk dronuna bağlıyor.

Hashem, yerel bir mahkemede Kürt güvenlik güçleri tarafından gözaltına alındı ​​ve PKK'yı destekleme şüphesiyle sekiz ay boyunca tutulduğunda, ailesinin inkar ettiği bir suçlama.

Alan'ın babası Ismail Chichu, “Bizi yok etti. Tüm aileyi öldürmek gibi” diyor.

“Onlar [the Turks] Kendi ülkelerindeki insanları kendi topraklarında öldürme hakkınız yok. “

Türkiye Savunma Bakanlığı BBC'nin yorum taleplerine cevap vermedi. Daha önce medyaya, Türk silahlı kuvvetlerinin uluslararası hukuku takip ettiğini ve operasyonlarının planlanması ve yürütülmesinde sivillere zarar vermeye özen gösterirken sadece teröristleri hedeflediklerini söyledi.

BBC, Kürt yetkililerinin Türkiye'nin sivil kayıplar için hesap verebilirlikten kaçınmasına yardımcı olmak için hareket etmiş olabileceğini öne süren belgeler gördü.

BBC tarafından görülen gizli makaleler, bir Kürt mahkemesinin Alan'ın öldürülmesiyle ilgili soruşturmayı kapattığını ve failin bilinmediğini söyledi.

Ve Kürt yetkilileri tarafından yayınlanan ve BBC tarafından görülen ölüm belgesi, “patlayıcı parçalar” yüzünden öldüğünü söylüyor.

Bir kazadan ziyade şiddetin bir sonucu olarak hava saldırıları kurbanlarının öldüğünde, ailelerin hem Irak hem de Kürt yasası altında hak sahibi oldukları adalet ve tazminat aramasını zorlaştırıyor.

Topluluk Peacemaker takımlarından Kamaran Othman, “Ölüm sertifikalarının çoğunda, sadece 'infijar' yazdılar, yani patlama anlamına geliyor,” diyor.

“Patlayan bir şey olabilir.

Diyerek şöyle devam etti: “Bence Kürt bölgesel hükümeti Türkiye'yi burada yaptıklarından sorumlu yapmak istemiyor.”

KRG, “bölgedeki PKK ve Türk ordusu arasındaki askeri yüzleşmeden kaynaklanan sivillerin trajik kaybını” kabul ettiğini söyledi.

“Bir dizi kayıp” ın “sivil şehitler” olarak belgelendiğini, yani haksız yere öldürüldüklerini ve tazminatlara hak kazandıklarını da sözlerine ekledi.

Alan öldürüldükten neredeyse iki yıl sonra, ailesi, tazminat olmasa bile, en azından KRG'den onay için hala bekliyor.

“En azından başsağlığı dileyebilirler – tazminatlarına ihtiyacımız yok,” diyor İsmail.

“Bir şey gittiğinde sonsuza dek gitti.”